Cuộc đời hoạt động của Đồng chí Trần Quốc Hoàn, vị Bộ trưởng Bộ Công an đầu tiên của Việt Nam

Kỷ niệm 110 năm Ngày sinh đồng chí Trần Quốc Hoàn (23/01/1916-23/01/2026) là dịp để toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta ôn lại cuộc đời cách mạng kiên trung, tận tụy của một Lãnh đạo mẫu mực, người chiến sĩ cộng sản trọn đời vì nước, vì dân. Từ tấm gương lao động, chiến đấu, cống hiến không mệt mỏi của đồng chí, mỗi cán bộ, đảng viên và từng người dân hôm nay càng thấm thía hơn giá trị của bản lĩnh chính trị vững vàng, tinh thần trách nhiệm cao, đạo đức trong sáng, phong cách làm việc khoa học, sâu sát thực tiễn. 

Đồng chí Trần Quốc Hoàn tên thật là Nguyễn Trọng Cảnh, sinh ngày 23/01/1916, trong một gia đình nghèo ở xã Nam Trung, huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An, nay xã Thiên Nhẫn, tỉnh Nghệ An - một vùng quê giàu truyền thống yêu nước, cách mạng, mảnh đất “địa linh nhân kiệt”.

Năm 1930-1934, đồng chí tham gia tổ chức học sinh phản đế của Đảng Cộng sản Đông Dương và được kết nạp vào Đảng Cộng sản Đông Dương (tháng 3/1934); cuối năm 1934 đồng chí Trần Quốc Hoàn bị mật thám Pháp bắt.

Năm 1936-1937, đồng chí ra Hà Nội tham gia hoạt động phong trào Mặt trận dân chủ; năm 1937, Đồng chí rút vào hoạt động bí mật, làm Phó Bí thư, Bí thư Thành ủy Hà Nội.

Năm 1941-1944, đồng chí bị thực dân Pháp bắt, kết án 6 năm tù, 20 năm quản thúc, đày nhà tù Sơn La và làm Bí thư Chi bộ nhà tù.

Tháng 4/1945-12/1946, đồng chí ra tù và được cử làm Bí thư Xứ ủy Bắc Kỳ và phân công làm phái viên Trung ương ở Hà Nội.

Năm 1947-1949, đồng chí được giao nhiệm vụ Bí thư khu ủy II, Bí thư liên khu ủy X và Bí thư Đặc khu ủy Hà Nội.

Năm 1951-1952, đồng chí được bầu vào Ban Chấp hành Trung ương Đảng (tại Đại hội đại biểu toàn lần thứ II của Đảng); phân công làm thứ trưởng Bộ Công an, Bộ trưởng Bộ Công an đến năm 1980.

Năm 1954, đồng chí kiêm làm Bí thư Thành ủy Hà Nội.

Năm 1960, đồng chí tiếp tục được bầu vào Ban Chấp hành Trung ương và bầu dự khuyết Bộ Chính trị (Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ III của Đảng); năm 1972, là Ủy viên chính thức Bộ Chính trị.

Năm 1976, đồng chí tiếp tục được bầu vào Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị (tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần IV của Đảng). Đồng chí là ủy viên Hội đồng Quốc phòng.

Năm 1961 - 1984, đồng chí tham gia Quân ủy Trung ương.

Năm 1982, đồng chí được bầu vào Ban Chấp hành Trung ương và cử làm Trưởng ban Dân vận Trung ương (tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ V của Đảng). Đồng chí Trần Quốc Hoàn từ trần ngày 5 tháng 9 năm 1986, hưởng thọ 70 tuổi.

Đồng chí là đại biểu Quốc hội từ khóa II đến khóa VII.

Với cống hiến lớn lao đối với sự nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc, đặc biệt ngành Công an, đồng chí vinh dự được Đảng, Nhà nước trao tặng Huân chương Sao Vàng và nhiều huân, huy chương cao quý.

Với hơn 50 năm hoạt động cách mạng liên tục, trong đó có 28 năm giữ cương vị Bộ trưởng Bộ Công an (1952-1980), đồng chí Trần Quốc Hoàn đã có công lao to lớn trong xây dựng Công an nhân dân trở thành một lực lượng vũ trang cách mạng tin cậy, tuyệt đối trung thành của Đảng và Nhân dân, đấu tranh chống phản cách mạng, các loại tội phạm khác, giữ vững an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội.

Đồng chí Trần Quốc Hoàn là người có đóng góp quan trọng trong xây dựng và phát triển lý luận Công an nhân dân Việt Nam. Trên cương vị Bộ trưởng, đồng chí đã tổng kết quá trình đấu tranh của lực lượng Công an nhân dân từ khi thành lập, rút ra những kết luận quan trọng về một số công tác cơ bản như: công tác bảo vệ cơ quan, công tác điều tra và nghiên cứu, công tác bắt và xét xử, công tác hỏi cung, vấn đề quản chế,… trong đó, đã kết luận nhiều vấn đề thuộc phạm vi, nguyên tắc, phương châm, chính sách,... trong cuộc đấu tranh chống phản cách mạng và bọn tội phạm khác, bảo vệ an ninh, trật tự xã hội. Đó là cơ sở để Trung ương Đảng ra những nghị quyết quan trọng về Công an, là điều kiện để tiếp tục nghiên cứu, phát triển lý luận Công an nhân dân.

Trên cương vị Bộ trưởng, đồng chí Trần Quốc Hoàn đã cùng với lãnh đạo Bộ Công an tham mưu đề xuất với Đảng, Nhà nước những vấn đề chiến lược, sách lược trong đấu tranh chống phản cách mạng và các loại tội phạm khác, đồng thời tổ chức thực hiện có hiệu quả các chủ trương, chính sách đó trong kháng chiến chống thực dân, đế quốc, trong xây dựng miền Bắc xã hội chủ nghĩa và sau khi giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.

Đồng chí Trần Quốc Hoàn luôn coi trọng việc xây dựng lực lượng bảo đảm an ninh, trật tự ở cơ sở và đẩy mạnh phong trào quần chúng bảo vệ an ninh Tổ quốc, coi đây là vấn đề có tính chiến lược trong cuộc đấu tranh chống phản cách mạng và toàn bộ các mặt công tác Công an. Để phong trào quần chúng bảo vệ an ninh Tổ quốc ngày càng đi vào chiều sâu, có hiệu quả thiết thực, Đồng chí luôn chỉ đạo và nhắc nhở phải dựa vào quần chúng, phải biết gắn nhiệm vụ đấu tranh chống phản cách mạng với việc phục vụ quyền lợi thiết thân hằng ngày của quần chúng, gắn liền nội dung tuyên truyền với hành động thực tế. Phát huy tính tích cực, tính cảnh giác cách mạng của quần chúng, bồi dưỡng nâng cao tinh thần đấu tranh, phát triển mạng lưới Nhân dân từ hẹp đến rộng, từ nông đến sâu, vừa có khả năng phòng ngừa, vừa có khả năng chủ động tiến công địch liên tục là vấn đề có ý nghĩa quyết định, cơ bản nhất trong cuộc đấu tranh chống phản cách mạng.

Dưới sự lãnh đạo của đồng chí và lãnh đạo Bộ Công an, phong trào “Bảo vệ trị an” (nay là phong trào “Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc”) ngày càng phát triển sâu rộng, từ “Phòng gian bảo mật” với khẩu hiệu “Ba không”, “Ba chống”, “Ba phòng” trong kháng chiến chống thực dân Pháp; “Ba phòng”, “Ba không”, “Ba chống” trong thời kỳ chống Mỹ cứu nước; và phong trào “Bảo vệ an ninh Tổ quốc” từ năm 1976 đến nay đã góp phần to lớn vào sự nghiệp bảo vệ an ninh Tổ quốc.

Nhận thức rõ sức mạnh của dân tộc phải gắn liền với phát huy sức mạnh của thời đại trong sự nghiệp cách mạng, đồng chí và Đảng đoàn, lãnh đạo Bộ Công an đã thường xuyên quan tâm chỉ đạo tăng cường hợp tác quốc tế với cơ quan an ninh, tình báo các nước xã hội chủ nghĩa, các nước láng giềng. Từ những năm 1960, đồng chí đã sớm xây dựng mối quan hệ mật thiết với Ủy ban An ninh Liên Xô, Bộ An ninh Cộng hòa dân chủ Đức,… đặc biệt với Lào và Campuchia để khéo léo tranh thủ sự giúp đỡ về đào tạo cán bộ cho Công an Việt Nam, nhận viện trợ không hoàn lại để ứng dụng những thành tựu khoa học kỹ thuật phục vụ cho cuộc đấu tranh bảo vệ an ninh, trật tự và xây dựng lực lượng Công an nhân dân. Đồng chí  Trần Quốc Hoàn đã đặt nền móng cho sự phát triển quan hệ hợp tác quốc tế ngày càng có hiệu quả giữa Công an Việt Nam với An ninh, Cảnh sát các nước.

Là người có tầm nhìn sâu rộng, đồng chí đã đề xuất với Trung ương Đảng mở các trường đào tạo sĩ quan và chiến sĩ công an, ứng dụng sớm các thành tựu khoa học vào ngành Công an, chú trọng những công tác đặc biệt như cơ yếu, tình báo, cả về chuyên môn và nhân sự, bảo đảm phục vụ kịp thời trước mắt và lâu dài cho sự phát triển của cách mạng Việt Nam. Không chỉ vậy, đồng chí còn yêu cầu phải vận dụng kết quả nghiên cứu của các ngành khoa học khác vào công tác công an như khoa học tâm lý - giáo dục, toán học, khoa học hình sự, khoa học pháp lý.

Là người lãnh đạo cao nhất của ngành Công an, đồng chí Trần Quốc Hoàn hết sức coi trọng việc chi viện cho An ninh miền Nam, đào tạo cán bộ công an cho miền Nam từ nhiều nguồn, nhiều lĩnh vực. Trong những năm kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, Bộ Công an đã liên tục chi viện cho An ninh miền Nam hơn một vạn cán bộ, trong đó có rất nhiều cán bộ cốt cán, lãnh đạo, chỉ huy cùng nhiều tài liệu huấn luyện, vũ khí, phương tiện nghiệp vụ; đồng thời tăng cường gần một vạn cán bộ khi vào tiếp quản miền Nam (1975) và triển khai mô hình tổ chức mới cho công an các tỉnh, thành phía Nam.

Đồng chí Trần Quốc Hoàn thường xuyên chăm lo xây dựng lực lượng Công an nhân dân trong sạch, vững mạnh, trở thành công cụ sắc bén của Đảng, Nhà nước và sự tin cậy của Nhân dân. Thấm nhuần Sáu điều Bác Hồ dạy Công an nhân dân, đồng chí luôn xác định sức mạnh chiến đấu của Công an nhân dân là ở sự đoàn kết nhất trí về chính trị, sự thống nhất về tư tưởng và tổ chức, kỷ luật nghiêm minh, tự giác. Sức mạnh đó bắt nguồn từ sự lãnh đạo chặt chẽ của Đảng, từ sức mạnh của quần chúng nhân dân. Đồng chí yêu cầu cán bộ, chiến sĩ Công an nhân dân “phải thật sự là đày tớ trung thành, hết lòng hết sức phục vụ quần chúng nhân dân, phải được sự giám sát chặt chẽ, được sự phê bình của quần chúng nhân dân”. Đồng chí cũng nêu rõ yêu cầu về đạo đức cách mạng đối với lực lượng Công an nhân dân là: “Xả thân vì sự nghiệp cách mạng của Đảng; trong công tác thì quyết tâm vượt khó khăn; trong chiến đấu với địch thì dũng cảm, mưu trí, trong quan điểm phục vụ... là thức cho dân ngủ ngon, gác cho dân vui chơi, lấy hạnh phúc của nhân dân làm niềm vui, lẽ sống của mọi cán bộ, chiến sĩ”.

Trong bối cảnh đất nước bước vào giai đoạn phát triển mới, yêu cầu ngày càng cao của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, việc học tập và phát huy tinh thần của đồng chí Trần Quốc Hoàn có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, đó là ý chí kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; là tinh thần đặt lợi ích của Nhân dân lên trên hết; là sự đoàn kết, kỷ luật và đổi mới sáng tạo. Phát huy những giá trị đó, toàn Đảng, toàn dân và toàn quân quyết tâm chung sức, đồng lòng thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ Nghị quyết Đại hội XIV của Đảng, xây dựng đất nước Việt Nam giàu mạnh, văn minh, hiện đại, vững bước trên con đường phát triển./.

Phường Trần Nhân Tông
QR Code
image advertisement
image advertisement
Tin mới
Thư viện ảnh
Thống kê truy cập
  • Đang online: 0
  • Hôm nay: 1
  • Trong tuần: 0
  • Tất cả: 0