Trong bối cảnh đất nước đang chuyển mình mạnh mẽ theo xu thế toàn cầu hóa và cách mạng công nghiệp 4.0, tri thức trở thành nguồn lực then chốt cho sự phát triển bền vững của mỗi quốc gia. Trong hành trình ấy, văn hóa đọc và học tập suốt đời không chỉ là nhu cầu cá nhân mà còn là nền tảng cho sự phát triển xã hội. Việc xây dựng và lan tỏa văn hóa đọc sâu rộng trong cộng đồng chính là động lực mạnh mẽ thúc đẩy tinh thần tự học, tự nâng cao tri thức trong Nhân dân.
Văn hóa đọc không đơn thuần là thói quen đọc sách mà còn bao gồm thái độ, phương pháp, mục đích và khả năng chọn lọc tri thức từ sách vở để ứng dụng vào đời sống. Một dân tộc có văn hóa đọc sâu sắc là một dân tộc giàu trí tuệ, có khả năng phản biện, sáng tạo và tự làm chủ vận mệnh của mình.
Trong quá khứ, ông cha ta đã coi trọng việc “học ăn, học nói, học gói, học mở”, coi sách là kho tàng tri thức, là người bạn tâm giao của những ai khao khát học hỏi. Ngày nay, trước sự phát triển chóng mặt của công nghệ, con người càng cần giữ gìn và phát huy văn hóa đọc như một giá trị bền vững, giúp mỗi cá nhân không bị tụt lại phía sau trong xã hội tri thức.
Thế giới đang thay đổi từng ngày, kiến thức không ngừng được cập nhật. Việc học tập suốt đời trở thành yêu cầu thiết yếu đối với mọi công dân. Học không chỉ dừng lại ở nhà trường, mà phải diễn ra trong suốt cuộc đời – qua sách vở, thực tế, công việc và cả những trải nghiệm sống.
Thúc đẩy văn hóa đọc chính là cách thiết thực để xây dựng xã hội học tập – nơi mọi người dân đều có cơ hội tiếp cận tri thức, không phân biệt tuổi tác, trình độ hay điều kiện sống. Đây là tiền đề để nâng cao dân trí, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
Trong những năm gần đây, các cấp chính quyền, ngành văn hóa, giáo dục và các tổ chức xã hội đã có nhiều hoạt động thiết thực nhằm lan tỏa văn hóa đọc: tổ chức Ngày hội Sách, xây dựng tủ sách cộng đồng, đẩy mạnh phát triển thư viện trường học, thư viện điện tử, khuyến khích mô hình “gia đình đọc sách”, “xã hội học tập”… Những nỗ lực này bước đầu tạo nên những chuyển biến tích cực, từng bước khơi dậy thói quen đọc và học trong mọi tầng lớp nhân dân, đặc biệt là thế hệ trẻ.
Việc phát triển văn hóa đọc và thúc đẩy học tập suốt đời không phải là nhiệm vụ riêng của từng ngành, mà là trách nhiệm chung của toàn xã hội. Gia đình cần nuôi dưỡng tình yêu sách từ nhỏ cho con em; nhà trường cần đổi mới phương pháp dạy học để khuyến khích học sinh tự học, tự nghiên cứu; các cấp chính quyền cần đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng tri thức; các cơ quan truyền thông cần chung tay lan tỏa giá trị của việc đọc và học.
Xây dựng văn hóa đọc và học tập suốt đời là con đường dài, cần sự kiên trì và đồng lòng. Đây không chỉ là hành động nhằm nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, mà còn là cách để gìn giữ bản sắc, phát triển trí tuệ, xây dựng xã hội học tập – xã hội của những con người không ngừng vươn lên bằng tri thức.